Lipień
| Lipień pospolity |
 |
| Systematyka |
| Domena |
eukarionty |
| Królestwo |
zwierzęta |
| Typ |
strunowce |
| Podtyp |
kręgowce |
| Gromada |
promieniopłetwe |
| Rząd |
łososiokształtne |
| Rodzina |
łososiowate |
| Podrodzina |
lipieniowate |
| Rodzaj |
Thymallus |
| Gatunek |
lipień pospolity |
| Nazwa systematyczna |
| Thymallus thymallus |
| (Linnaeus, 1758) |
Lipień pospolity, lipień (
Thymallus thymallus) – słodkowodna, zimnolubna ryba łososiokształtna, gatunek typowy lipieniowatych (Thymallinae syn. Thymallidae).
Występowanie
Występuje na obszarze od zachodniej Walii, Francji i północnych Włoch do Morza Białego. Brak go w południowej Europie, północnej Skandynawii i Irlandii. W Polsce występuje głównie w rzekach Pomorza, Karpat i Sudetów. Zasiedla głównie rzeki, rzadko spotykany w jeziorach. Latem przebywa na kamienistych płyciznach, zimą przenosi się do głębszych wód.
Morfologia
Dorasta przeciętnie do 30-40, maksymalnie do 60 cm długości. Rekord świata to 2,18
[3], ale jego średnia waga nie przekracza 1 kg. Ciało ma lekko spłaszczone i małą głowę. Otwór gębowy niewielki, przedni, z drobnymi zębami, szczęka górna nieco dłuższa od dolnej. Łuski są duże, mocno osadzone w skórze. Młode osobniki są srebrzysto-jasnozielone z niebieskawymi plamami na bokach. Osobniki starsze mają grzbiet szarozielony, zielonkawe boki i biały brzuch. Na bokach podłużne ciemne smugi odpowiadające poszczególnym rzędom łusek. Płetwy nieparzyste mają bladofioletowy odcień, płetwa grzbietowa jest długa, wysoka i ozdobiona kilkoma rzędami czerwonych i czarnych plamek. Całe ciało ma metaliczny połysk. Płetwy grzbietowa, odbytowa, i piersiowe większe u samców niż u samic. Dymorfizm płciowy zaznacza się większymi rozmiarami samców oraz – w okresie godowym – ich jaskrawym ubarwieniem i powiększoną płetwą grzbietową.
Biologia
Żywi się głównie larwami chruścików, jętek i innych owadów oraz owadami zbieranymi z powierzchni wody, a także mięczakami i innymi bezkręgowcami. Duże osobniki zjadają również ryby, a nawet ssaki.
Chętnie grupuje się w niewielkie stadka. Żyje przeciętnie 4–5 lat, maksymalnie 14. Jego liczebność i rozmieszczenie ze względu na krótkowieczność są zmienne. Jest bardzo wrażliwy na zanieczyszczenia wody.
Rozród
Samce dojrzewają płciowo w 2 lub 3 roku życia, a samice w 4. Wiosną, w okresie tarła, lipień podejmuje krótkie wędrówki poszukując żwirowych lub kamienistych tarlisk z dobrze natlenioną wodą, które znajduje przeważnie w niedużych dopływach. Tarło obywa się w temperaturze 6–8 °C. Ikra ma barwę bursztynową, jest zasypywana w piasku przez samca, który broni jej przez 2–3 tygodnie inkubacji. Często w jednym gnieździe składa jaja kilka samic.
Ochrona
| Wymiar ochronny |
30 cm |
| Okres ochronny |
1.III – 31.V |
